კრიშტიანუ რონალდუ დუშ სანტუშ ავეირუ (პორტ. Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro. 1985 წლის 5 თებერვალი, პორტუგალია, მადეირას დედაქალაქი ფუნშალი.). ცნობილი პორტუგალიელი ფეხბურთელი ესპანურ კლუბ მადრიდის "რეალსა” და პორტუგალიის ნაკრებში თამაშობს. რონალდუ ფეხბურთის ისტორიაში ყველაზე ძვირად ღირებული ფეხბურთელია. ის "მანჩესტერ-იუნაიტედმა” „რეალს" 80 მილიონ ფუნტ სტერლინგად მიჰყიდა.
2004 წელს რონალდუ ევროპის ჩემპიონატის საუკეთესო ახალგაზრდა მოთამაშედ დაასახელეს. იგი 2006/07, 2007/08 და 2008/09 წლების სეზონების პრემიერ–ლიგის ჩემპიონი, 2006/07 წლის სეზონზე ჩემპიონთა ლიგის პოლუფინალისტი და შემდეგი სეზონის ლონდონის "ჩელსისთან” გამარჯვებულია. 2008 წელს რონალდუ ევროპული კლუბური ფეხბურთისა და ჩემპიონთა ლიგის საუკეთესო მოთამაშედ დაასახელეს. იგი ევროპის საუკეთესო ფეხბურთელობისთვის "ოქროს ბურთისა” და მსოფლიოს საუკეთესო ფეხბურთელის, "ფიფას წლის მოთამაშის”, ტიტულის მფლობელია.
ბიოგრაფია
ბავშვობა
კრიშტიანუს რონალდუ მშობლებმა ამერიკის პრეზიდენტ რონალდ რეიგანის საპატივსაცემოდ დაარქვეს
კრიშტიანუ მარია დოლორეშ დუშ სანტუშ ავეირუსა და ჟოზე დინიშა ავეირუს (1954-2005) ოჯახში დაიბადა. ის უფროს ძმას, უგუსა (დაბადებული 1975 წელს) და ორ დას, ელმისა (დაბადებული 1974 წელს) და ლილიანა კატიას (დაბადებული 1976 წელს) შორის ყველაზე უმცროსია. მომღერალი ლილიანა კატია სცენაზე რონალდას სახელით გამოდიდოდა. ფეხბურთელს მშობლემა რონალდუ ამერიკის პრეზიდენტის, რონალდ რეიგანის, საპატივსაცემოდ დაარქვეს.
8 წლის რონალდუ მოყვარულთა გუნდ "ანდორინიაში” ჩაირიცხა
ბავშვობაში კრიშტიანუ საფეხბურთო გუნდ "ბენფიკას” თაყვანისმცემელი იყო. 8 წლის ასაკში ის მოყვარულთა გუნდ "ანდორინიაში” ("Andorinha”) ჩაირიცხა. აღნიშნულ გუნდში მუშაობდა რონალდუს მამაც, ჟოზე დინიშა ავეირუ.
1995 წელს ფეხბურთელმა ადგილობრივ გუნდ "ნაციონალთან” ("Nacional”) გააფორმა ხელშეკრულება. "ნაციონალში” წარმატებული კარიერის შემდეგ რონალდუ სამდღიან შემოწმებაზე "სპორტინგში” გაემგზავრა, რის შემდეგაც ლისაბონის კლუბთან გააფორმა ხელშეკრულება.
კარიერა ლისაბონის „სპორტინგი”
1997 წელს რონალდუ "სპორტინგის” ახალგაზრდულ აკადემიაში გადავიდა. ის ერთადერთი ფეხბურთელი იყო "სპორტინგის” ისტორიაში, რომელიც ერთი სეზონის განმავლობაში გუნდის ყველა, 16, 17 და 18 წლამდე, ასაკის ფეხბურთელთა სათადარიგო და ძირითად შემადგენლობაში თამაშობდა. "სპროტინგის” პირველ თამაშში "მორეირენსის” კარში მან ორი გოლი გაიტანა. იმავე დროს ის პორტუგალიის ნაკრებში ევროპის ახალგაზრდულ (17 წლამდე ასაკის ფეხბურთელთა) ჩემპიონატში იღებდა მონაწილეობას.
18 წლის რონალდუ ალექს ფერგიუსონის სამიზნე გახდა
პირველად 16 წლის რონალდუ "ლივერპულის" მაშინდელმა მთავარმა მწვრთნელმა, ჟერარ ულემ, შეამჩნია. მერსისაიდელებმა ვერ გაბედეს პორტუგალიელ ფეხბურთელთან კონტრაქტის გაფორმება. თვლიდნენ, რომ რონალდუ ზედმეტად ახლგაზრდა იყო და საკუთარი ჩვევების განვითარება სჭირდებოდა. 2003 წლის ზაფხულში კრიშტიანუ "მანჩესტერ იუნაიტედის” მთავარი მწვრთნელის, ალექს ფერგიუსონის, სამიზნე გახდა. მან პირველად რონალდუ "სპორტინგისა” და "იუნაიტედის” შეხვედრაზე, "ჟოზე ალვალადეს” სტადიონის გახსნით თამაშზე, ლისაბონში, ნახა. შეხვედრა 3:1 ანგარიშით "სპორტინგის” სასარგებლოდ დასრულდა. რონალდუს თამაშმა "იუნაიტედის” ფეხბურთელები ისე მოხიბლა, რომ მათ დაარწმუნეს ფერგიუსონი, კონტრაქტი გაეფორმებინა ნიჭიერ ფეხბურთელთან.
„მანჩესტერ იუნაიტედი"
რონალდუ "მანჩესტერ იუნაიტედის” გუნდში პირველი პორტუგალიელი ფეხბურთელი იყო. კლუბთან კონტრაქტი მან 2002/03 წლის სეზონის დასრულების შემდეგ გააფორმა. "მანჩესტერ იუნაიტედმა” ფეხბურთელში 12.24 მილიონი ფუნტი სტერლინგი გადაიხადა. რონალდუმ "იუნაიტედში” "28” ნომრით თამაში ითხოვა. ის "სპორტინგშიც” ამ ნომრით თამაშობდა. ნომერი "7”, რომელიც მას ახალმა მწვრთნელმა შესთავაზა, "იუნაიტედის” ისეთ ლეგენდარულ ფეხბურთელებს ეკუთვნოდა, როგორებიც იყვნენ: ჯორჯ ბესტი, ბრაიან რობსონი, ერიკ კანტონი და დევიდ ბექჰემი. პორტუგალიელ ფეხბურთელს კი არ სურდა, ცნობილი ფეხბურთელების ზეგავლენის ქვეშ მოქცეულიყო. "მას შემდეგ, რაც კლუბში გადავედი, ტრენერმა მკითხა, რომელი ნომრით მსურდა თამაში. მე ვუპასუხე, რომ ჩემთვის სასურველი ნომერი 28 იყო, მაგრამ ფერგიუსონმა მიპასუხა: ”შენ ნომერი "7”-ით ითამაშებ”. სხვა გზა არ მქონდა. იმედები უნდა გამემართლებინა”.
რონალდუ წლის საუკეთესო ფეხბურთელად დაასახელეს
რონალდუს დებიუტი "მანჩესტერ იუნაიტედში” 2003 წლის 16 აგვისტოს "ოლდ ტრაფორდზე” "ბოლტონ უონდერერსთან” თამაშისას შედგა. მაშინ რონალდუ სათადარიგო ფეხბურთელთა შორის მოხვდა. ეს შეხვედრა მასპინძელი გუნდის გამარჯვებით, 4:0 ანგარიშით, დასრულდა. პირველი გოლი "წითელი ეშმაკებისთვის” (ანუ "მანჩესტერ იუნაიტედისთვის”) პორტუგალიელმა 2003 წლის 1-ელ ნოემბერს "პორტსმუტთან” შეხვედრისას გაიტანა. მატჩი 3:0 ანგარშით დასრულდა. 2005 წლის 29 ოქტომბერს პრემიერ-ლიგაში "მიდლსბროსთან” შეხვედრაზე რონალდუმ "მანჩესტერ იუნაიტედს” მე-1000 გოლი შეჰმატა, თუმცა მატჩი "იუნაიტედის” დამარცხებით, 1:4 ანგარიშით, დასრულდა. „FIFPro" -ს ვერსიით, 2004/05 და 2005/06 წლების შემაჯამებელი შედეგებით, რონალდუ წლის საუკეთესო ახალგაზრდა ფეხბურთელად დასახელდა.
რონალდუ პრემიერ–ლიგის გამარჯვებულია
2006 წლის ნოემბერში რონალდუ პრემიერ-ლიგის თვის მოთამაშედ აღიარეს. აღნიშნული ტურნირის ისტორიაში რონალდუ, დენის ბერგკამპისა (1997 წ.) და რობი ფაულერის (1996 წ.) შემდეგ, მესამე ფეხბურთელი იყო, ვინც ამ ტიტულით დააჯილდოვეს. 2007 წლის 5 მაისს ”მანჩესტერ სიტისთან” შეხვედრაზე რონალდუმ "იუნაიტედში” ასპარეზობის 50-ე გოლი გაიტანა, რის შემდეგაც გუნდი 2006/07 წლის სეზონის პრემიერ-ლიგის გამარჯვებული გახდა.
მაცდური წინადადება
რონალდუ ყველაზე მაღალანაზღაურებადი ფეხბურთელი ხდება
2007 წლის მარტში გავრცელდა ხმა, რომ მადრიდის "რეალი” ფეხბურთელის 80 მილიონ ევროდ, (54 მილიონი ფუნტად), შესყიდვას აპირებდა. მიუხედავად ამისა, 13 აპრილს რონალდუმ "მანჩესტერ-იუნაიტედთან” ხუთწლიანი ხელშეკრულება გააფორმა. კონტრაქტის პირობების თანახმად, რონალდუს ყოველკვირეული ხელფასი 120 000 ფუნტამდე გაიზარდა, რის შედეგადაც "მანჩესტერ იუნაიტედის” ისტორიაში ის ყველაზე მაღალანაზღაურებადი ფეხბურთელი გახადა.
2006/07 წლის სეზონზე რონალდუ რამდენიმე ინცინდენტის ცენტრში მოექცა. 2006 წლის დეკემბერში "მილდსბროსთან” და 2007 წლის 4 თებერვალს "ტოტენჰემ ჰოტსპურთან” თამაშისას ფეხბურთელი სიმულაციაში დაადანაშაულეს. ამ ინცინდენტებს ხელი არ შეუშლია პორტუგალიელისთვის, სეზონის მრავალი ჯილდოს მფლობელი გამხდარიყო.
პროფესიონალური საფეხბურთო ასოციაციის ვერსიით, ის "წლის ფეხბურთელად” და "წლის ახალგაზრდა ფეხბურთელად” დაასახელეს. აპრილში პორტუგალიელი "წლის ფეხბურთელის” ჯილდოთი დაასაჩუქრეს. ის 6 ფეხბურთელთან ერთად "მანჩესტერ იუნაიტედის” "წლის გუნდის” შემადგენლობაშიც შევიდა.
2007/08 წლის სეზონი რონალდუსთვის წარუმატებლად დაიწყო. "პორტსმუტთან” შეხვედრაზე ის რიჩარდ ჰიუზს თავით დაეჯახა, რის გამოც წითელი ბარათი და სამმატჩიანი დისკვალიფიკაცია მიიღო. ამ შემთხვევის შემდეგ პორტუგალიელმა გააცნობიერა, რომ მეტოქის პროვოკაციებზე აღარასდროს წამოეგებოდა. კრიშტიანუმ ჩემპიონთა ლიგის გუნდურ თამაშზე "სპორტინგთან” შეხვედრისას ერთადერთი გოლი, ხოლო ლისაბონის კლუბთან თამაშისას დამატებით დროში გადამწყვეტი გოლი, გაიტანა. "მანჩესტერ იუნაიტედმა” 2:1 ანგარიშით მოიგო და გუნდში პირველობა მოიპოვა. 2007 წელს ფეხბურთელმა "ოქროს ბურთისთვის” ბრძოლაში, ბრაზილიელი კაკას შემდეგ, მეორე ადგილი, წლის საუკეთესო ფეხბურთელის ტიტულისთვის ბრძოლაში კი კაკასა და მესის შემდეგ, მესამე ადგილი, მოიპოვა.
პირველი "ჰეთ-ტრიკი”
რონალდუმ პირველი "ჰეთ-ტრიკი” (3 გოლის გატანას ნიშნავს) 2008 წლის 12 იანვარს "ოლდ ტრაფორდზე” "ნიუკასლთან” თამაშისას განახორციელა. მატჩი მასპინძელი გუნდის, "მანჩესტერ იუნაიტედის”, გამარჯვებით 6:0 დასრულდა. ამის შემდეგ "მანჩესტერ იუნაიტედი” პრემიერ-ლიგის ტურნირის ცხრილის სათავეში მოექცა. 19 იანვარს "რედინგთან” შეხვედრაზე კრიშტიანუმ ჩემპიონატის მსვლელობის მანძილზე 23-ე გოლი გაიტანა, იმდენი. რამდენიც მან 2006/07 წლის სეზონზე ყველა ტურნირში ერთად დააგროვა. 20 თებერვალს Play-off ლიგის პირველ მატჩში ”ლიონის” წინააღმდეგ მოწინააღმდეგე გუნდის უცნობმა თაყვანისმცემელმა რონალდუს და მისი კლუბის კიდევ ერთ მოთამაშეს მწვანე ლაზერი დაუმიზნა, რასაც "იუნაიტედის” მხრიდან "ლიონის” წინააღმდეგ "უეფაში” ოფიციალური საჩივრის შეტანა მოჰყვა. ერთი თვის შემდეგ "ლიონი” ამ შემთხვევისთვის 5000 შვეიცარიული ფრანკით, 2427 ფუნტით, დააჯარიმეს.
რეკორდების სეზონი
რონალდუ "ოქროს ბუცის” პირველი მფლობელი ხდება
2008 წლის 19 მარტს პირველად "იუნაიტედის” კარიერაში, რონალდუ მოედანზე კაპიტნის სამკლაურით გამოჩნდა და "ბალტონთან” შეხვედრაზე გუნდს ორი ქულაც მოუტანა. თამაში 2:0 ანგარიშით, "იუნაიტედის” გამრჯვებით, დასრულდა. ამ მატჩის მეორე გოლი რონალდუსთვის სეზონის 33-ე გოლი აღმოჩნდა. ნახევარდაცვაში მოთამაშემ გატანილი გოლების რაოდენობით 1967/68 წლის სეზონზე ჯორჯ ბესტის რეკორდი გააუმჯობესა და ახალი კლუბური რეკორდი მოხსნა. გოლების მაჩვენებელმა რონალდუ არა მხოლოდ პრემიერ-ლიგის საუკეთესო ბომბარდირის ტიტულის (სეზონზე 31 გოლი), არამედ ფეხბურთის ისტორიაში პირველი "ოქროს ბუცის” მფლობელიც გახადა.
2007/08 სეზონის ყველა თამაშის 42 გოლით დასრულების შემდეგ რონალდუ "უეფამ” მატჩის მოთამაშედ დაასახელა. მას მხოლოდ 4 ქულა დააკლდა, რომ გაემეორებინა "იუნაიტედის” ცნობილი ფეხბურთელის, დენის ლოუს, რეკორდი (1963/64 წ.), 46 გოლი ერთ სეზონზე.
"მანჩესტერ იუნაიტედისა” და "რეალის” კონფლიქტი
რონალდუ მადრიდის "რეალში" გადასვლას აპირებს
2008 წლის 5 ივნისს "სკაი სპორტსმა” გაავრცელა ინფორმაცია, რომ, წლის დასაწყისში შეთავაზებული თანხის გადახდის შემთხვევაში, რონალდუ მადრიდის "რეალში” გადასვლას აპირებდა. 9 ივნისს "მანჩესტერ იუნაიტედმა”, "რეალის” მხრიდან ფეხბურთელის არაკანონიერი გზით გადაბირების მცდელობის მოტივით, „ფიფაში" ოფიციალური საჩივარი გაგზავნა. „ფიფამ" მადრიდის კლუბის წინააღმდეგ სანქციების მიღებაზე უარი განაცხადა. ზაფხულის სპეკულაციების შემდეგ, 6 აგვისტოს, რონალდუმ "მანჩესტერ იუნაიტედში” მინიმუმ ერთი სეზონით დარჩენის თაობაზე განაცხადა.
7 ივლისს რონალდუმ მუხლის ოპერაცია გაიკეთა. 17 სექტემბერს ის სათამაშო მოედანს დაუბრუნდა. ამ სეზონს უკავშირდება კრიშტიანუს "მანჩესტერ იუნატედში” ყოფნის მე-100 და 101-ე გოლები.
მადრიდის „რეალი”
„რეალს" პორტუგალიელი ფეხბურთელი 93,4 მილიონი ევრო დაუჯდა
2009 წლის ზაფხულში რონალდუ მადრიდის "რეალში” გადავიდა. მოლაპარაკებაზე ფლორენტინო პერესი და დევიდ ჰილი 93,4 მილიონ ევროზე (80 მილიონ ფუნტ სტერლინგზე) შეთანხმდნენ. პორტუგალიელი მოთამაშე ფეხბურთის ისტორიაში ყველაზე ძვირად ღირებული ფეხბურთელი გახდა და, ამ მონაცემით, ზიდანის რეკორდს გაუსწრო. 2001 წელს ზიდანი ტურინის „იუვენტუსმა" მადრიდის „რეალს" 76 მილიონ ევროდ მიჰყიდა. პირველი გოლი რონალდუმ ეკვადორის „ელდეუსთან" თამაშში გაიტანა. ფეხბურთელმა მადრიდის "რეალში” პირველი ქულა ოფიციალურ თამაშზე "დეპორტივოსთან” შეხვედრაზე მოიპოვა.
